学唐诗网

狱中杂记

清代方苞 关键词:高中文言文 叙事
狱中杂记原文

  康熙五十一年三月,余在刑部狱,见死而由窦出者,日四三人。有洪洞令杜君者,作而言曰:“此疫作也。今天时顺正,死者尚稀,往岁多至日数十人。”余叩所以。杜君曰:“是疾易传染,遘者虽戚属不敢同卧起。而狱中为老监者四,监五室,禁卒居中央,牖其前以通明,屋极有窗以达气。旁四室则无之,而系囚常二百余。每薄暮下管键,矢溺皆闭其中,与饮食之气相薄,又隆冬,贫者席地而卧,春气动,鲜不疫矣。狱中成法,质明启钥,方夜中,生人与死者并踵顶而卧,无可旋避,此所以染者众也。又可怪者,大盗积贼,杀人重囚,气杰旺,染此者十不一二,或随有瘳,其骈死,皆轻系及牵连佐证法所不及者。”余曰:“京师有京兆狱,有五城御史司坊,何故刑部系囚之多至此?”杜君曰:“迩年狱讼,情稍重,京兆、五城即不敢专决;又九门提督所访缉纠诘,皆归刑部;而十四司正副郎好事者及书吏、狱官、禁卒,皆利系者之多,少有连,必多方钩致。苟入狱,不问罪之有无,必械手足,置老监,俾困苦不可忍,然后导以取保,出居于外,量其家之所有以为剂,而官与吏剖分焉。中家以上,皆竭资取保;其次‘求脱械居监外板屋,费亦数十金;惟极贫无依,则械系不稍宽,为标准以警其余。或同系,情罪重者,反出在外,而轻者、无罪者罹其毒。积忧愤,寝食违节,及病,又无医药,故往往至死。”余伏见圣上好生之德,同于往圣。每质狱词,必于死中求其生,而无辜者乃至此。傥仁人君子为上昌言:除死刑及发塞外重犯,其轻系及牵连未结正者,别置一所以羁之,手足毋械。所全活可数计哉?或曰:“狱旧有室五,名曰现监,讼而未结正者居之。傥举旧典,可小补也。杜君曰:“上推恩,凡职官居板屋。今贫者转系老监,而大盗有居板屋者。此中可细诘哉!不若别置一所,为拔本塞源之道也。”余同系朱翁、余生及在狱同官僧某,遘疫死,皆不应重罚。又某氏以不孝讼其子,左右邻械系入老监,号呼达旦。余感焉,以杜君言泛讯之,众言同,于是乎书。

  凡死刑狱上,行刑者先俟于门外,使其党入索财物,名曰“斯罗”。富者就其戚属,贫则面语之。其极刑,曰:“顺我,即先刺心;否则,四肢解尽,心犹不死。”其绞缢,曰:“顺我,始缢即气绝;否则,三缢加别械,然后得死。”唯大辟无可要,然犹质其首。用此,富者赂数十百金,贫亦罄衣装;绝无有者,则治之如所言。主缚者亦然,不如所欲,缚时即先折筋骨。每岁大决,勾者十四三,留者十六七,皆缚至西市待命。其伤于缚者,即幸留,病数月乃瘳,或竟成痼疾。余尝就老胥而问焉:“彼于刑者、缚者,非相仇也,期有得耳;果无有,终亦稍宽之,非仁术乎?”曰:“是立法以警其余,且惩后也;不如此,则人有幸心。”主梏扑者亦然。余同逮以木讯者三人:一人予三十金,骨微伤,病间月;一人倍之,伤肤,兼旬愈;一人六倍,即夕行步如平常。或叩之曰:“罪人有无不均,既各有得,何必更以多寡为差?”曰:“无差,谁为多与者?”孟子曰:“术不可不慎。”信夫!

  部中老胥,家藏伪章,文书下行直省,多潜易之,增减要语,奉行者莫辨也。其上闻及移关诸部,犹未敢然。功令:大盗未杀人及他犯同谋多人者,止主谋一二人立决;余经秋审皆减等发配。狱词上,中有立决者,行刑人先俟于门外。命下,遂缚以出,不羁晷刻。有某姓兄弟以把持公仓,法应立决,狱具矣,胥某谓曰:“予我千金,吾生若。”叩其术,曰:“是无难,别具本章,狱词无易,取案末独身无亲戚者二人易汝名,俟封奏时潜易之而已。”其同事者曰:“是可欺死者,而不能欺主谳者,倘复请之,吾辈无生理矣。”胥某笑曰:“复请之,吾辈无生理,而主谳者亦各罢去。彼不能以二人之命易其官,则吾辈终无死道也。”竟行之,案末二人立决。主者口呿舌挢,终不敢诘。余在狱,犹见某姓,狱中人群指曰:“是以某某易其首者。”胥某一夕暴卒,众皆以为冥谪云。

  凡杀人,狱词无谋、故者,经秋审入矜疑,即免死。吏因以巧法。有郭四者,凡四杀人,复以矜疑减等,随遇赦。将出,日与其徒置酒酣歌达曙。或叩以往事,一一详述之,意色扬扬,若自矜诩。噫!渫恶吏忍于鬻狱,无责也;而道之不明,良吏亦多以脱人于死为功,而不求其情,其枉民也亦甚矣哉!

  奸民久于狱,与胥卒表里,颇有奇羡。山阴李姓以杀人系狱,每岁致数百金。康熙四十八年,以赦出。居数月,漠然无所事。其乡人有杀人者,因代承之。盖以律非故杀,必久系,终无死法也。五十一年,复援赦减等谪戍,叹曰:“吾不得复入此矣!”故例:谪戍者移顺天府羁候。时方冬停遣,李具状求在狱候春发遣,至再三,不得所请,怅然而出。

狱中杂记拼音解读

  kāng xī wǔ shí yī nián sān yuè ,yú zài xíng bù yù ,jiàn sǐ ér yóu dòu chū zhě ,rì sì sān rén 。yǒu hóng dòng lìng dù jun1 zhě ,zuò ér yán yuē :“cǐ yì zuò yě 。jīn tiān shí shùn zhèng ,sǐ zhě shàng xī ,wǎng suì duō zhì rì shù shí rén 。”yú kòu suǒ yǐ 。dù jun1 yuē :“shì jí yì chuán rǎn ,gòu zhě suī qī shǔ bú gǎn tóng wò qǐ 。ér yù zhōng wéi lǎo jiān zhě sì ,jiān wǔ shì ,jìn zú jū zhōng yāng ,yǒu qí qián yǐ tōng míng ,wū jí yǒu chuāng yǐ dá qì 。páng sì shì zé wú zhī ,ér xì qiú cháng èr bǎi yú 。měi báo mù xià guǎn jiàn ,shǐ nì jiē bì qí zhōng ,yǔ yǐn shí zhī qì xiàng báo ,yòu lóng dōng ,pín zhě xí dì ér wò ,chūn qì dòng ,xiān bú yì yǐ 。yù zhōng chéng fǎ ,zhì míng qǐ yào ,fāng yè zhōng ,shēng rén yǔ sǐ zhě bìng zhǒng dǐng ér wò ,wú kě xuán bì ,cǐ suǒ yǐ rǎn zhě zhòng yě 。yòu kě guài zhě ,dà dào jī zéi ,shā rén zhòng qiú ,qì jié wàng ,rǎn cǐ zhě shí bú yī èr ,huò suí yǒu chōu ,qí pián sǐ ,jiē qīng xì jí qiān lián zuǒ zhèng fǎ suǒ bú jí zhě 。”yú yuē :“jīng shī yǒu jīng zhào yù ,yǒu wǔ chéng yù shǐ sī fāng ,hé gù xíng bù xì qiú zhī duō zhì cǐ ?”dù jun1 yuē :“ěr nián yù sòng ,qíng shāo zhòng ,jīng zhào 、wǔ chéng jí bú gǎn zhuān jué ;yòu jiǔ mén tí dū suǒ fǎng jī jiū jié ,jiē guī xíng bù ;ér shí sì sī zhèng fù láng hǎo shì zhě jí shū lì 、yù guān 、jìn zú ,jiē lì xì zhě zhī duō ,shǎo yǒu lián ,bì duō fāng gōu zhì 。gǒu rù yù ,bú wèn zuì zhī yǒu wú ,bì xiè shǒu zú ,zhì lǎo jiān ,bǐ kùn kǔ bú kě rěn ,rán hòu dǎo yǐ qǔ bǎo ,chū jū yú wài ,liàng qí jiā zhī suǒ yǒu yǐ wéi jì ,ér guān yǔ lì pōu fèn yān 。zhōng jiā yǐ shàng ,jiē jié zī qǔ bǎo ;qí cì ‘qiú tuō xiè jū jiān wài bǎn wū ,fèi yì shù shí jīn ;wéi jí pín wú yī ,zé xiè xì bú shāo kuān ,wéi biāo zhǔn yǐ jǐng qí yú 。huò tóng xì ,qíng zuì zhòng zhě ,fǎn chū zài wài ,ér qīng zhě 、wú zuì zhě lí qí dú 。jī yōu fèn ,qǐn shí wéi jiē ,jí bìng ,yòu wú yī yào ,gù wǎng wǎng zhì sǐ 。”yú fú jiàn shèng shàng hǎo shēng zhī dé ,tóng yú wǎng shèng 。měi zhì yù cí ,bì yú sǐ zhōng qiú qí shēng ,ér wú gū zhě nǎi zhì cǐ 。tǎng rén rén jun1 zǐ wéi shàng chāng yán :chú sǐ xíng jí fā sāi wài zhòng fàn ,qí qīng xì jí qiān lián wèi jié zhèng zhě ,bié zhì yī suǒ yǐ jī zhī ,shǒu zú wú xiè 。suǒ quán huó kě shù jì zāi ?huò yuē :“yù jiù yǒu shì wǔ ,míng yuē xiàn jiān ,sòng ér wèi jié zhèng zhě jū zhī 。tǎng jǔ jiù diǎn ,kě xiǎo bǔ yě 。dù jun1 yuē :“shàng tuī ēn ,fán zhí guān jū bǎn wū 。jīn pín zhě zhuǎn xì lǎo jiān ,ér dà dào yǒu jū bǎn wū zhě 。cǐ zhōng kě xì jié zāi !bú ruò bié zhì yī suǒ ,wéi bá běn sāi yuán zhī dào yě 。”yú tóng xì zhū wēng 、yú shēng jí zài yù tóng guān sēng mǒu ,gòu yì sǐ ,jiē bú yīng zhòng fá 。yòu mǒu shì yǐ bú xiào sòng qí zǐ ,zuǒ yòu lín xiè xì rù lǎo jiān ,hào hū dá dàn 。yú gǎn yān ,yǐ dù jun1 yán fàn xùn zhī ,zhòng yán tóng ,yú shì hū shū 。

  fán sǐ xíng yù shàng ,háng xíng zhě xiān sì yú mén wài ,shǐ qí dǎng rù suǒ cái wù ,míng yuē “sī luó ”。fù zhě jiù qí qī shǔ ,pín zé miàn yǔ zhī 。qí jí xíng ,yuē :“shùn wǒ ,jí xiān cì xīn ;fǒu zé ,sì zhī jiě jìn ,xīn yóu bú sǐ 。”qí jiǎo yì ,yuē :“shùn wǒ ,shǐ yì jí qì jué ;fǒu zé ,sān yì jiā bié xiè ,rán hòu dé sǐ 。”wéi dà pì wú kě yào ,rán yóu zhì qí shǒu 。yòng cǐ ,fù zhě lù shù shí bǎi jīn ,pín yì qìng yī zhuāng ;jué wú yǒu zhě ,zé zhì zhī rú suǒ yán 。zhǔ fù zhě yì rán ,bú rú suǒ yù ,fù shí jí xiān shé jīn gǔ 。měi suì dà jué ,gōu zhě shí sì sān ,liú zhě shí liù qī ,jiē fù zhì xī shì dài mìng 。qí shāng yú fù zhě ,jí xìng liú ,bìng shù yuè nǎi chōu ,huò jìng chéng gù jí 。yú cháng jiù lǎo xū ér wèn yān :“bǐ yú xíng zhě 、fù zhě ,fēi xiàng chóu yě ,qī yǒu dé ěr ;guǒ wú yǒu ,zhōng yì shāo kuān zhī ,fēi rén shù hū ?”yuē :“shì lì fǎ yǐ jǐng qí yú ,qiě chéng hòu yě ;bú rú cǐ ,zé rén yǒu xìng xīn 。”zhǔ gù pū zhě yì rán 。yú tóng dǎi yǐ mù xùn zhě sān rén :yī rén yǔ sān shí jīn ,gǔ wēi shāng ,bìng jiān yuè ;yī rén bèi zhī ,shāng fū ,jiān xún yù ;yī rén liù bèi ,jí xī háng bù rú píng cháng 。huò kòu zhī yuē :“zuì rén yǒu wú bú jun1 ,jì gè yǒu dé ,hé bì gèng yǐ duō guǎ wéi chà ?”yuē :“wú chà ,shuí wéi duō yǔ zhě ?”mèng zǐ yuē :“shù bú kě bú shèn 。”xìn fū !

  bù zhōng lǎo xū ,jiā cáng wěi zhāng ,wén shū xià háng zhí shěng ,duō qián yì zhī ,zēng jiǎn yào yǔ ,fèng háng zhě mò biàn yě 。qí shàng wén jí yí guān zhū bù ,yóu wèi gǎn rán 。gōng lìng :dà dào wèi shā rén jí tā fàn tóng móu duō rén zhě ,zhǐ zhǔ móu yī èr rén lì jué ;yú jīng qiū shěn jiē jiǎn děng fā pèi 。yù cí shàng ,zhōng yǒu lì jué zhě ,háng xíng rén xiān sì yú mén wài 。mìng xià ,suí fù yǐ chū ,bú jī guǐ kè 。yǒu mǒu xìng xiōng dì yǐ bǎ chí gōng cāng ,fǎ yīng lì jué ,yù jù yǐ ,xū mǒu wèi yuē :“yǔ wǒ qiān jīn ,wú shēng ruò 。”kòu qí shù ,yuē :“shì wú nán ,bié jù běn zhāng ,yù cí wú yì ,qǔ àn mò dú shēn wú qīn qī zhě èr rén yì rǔ míng ,sì fēng zòu shí qián yì zhī ér yǐ 。”qí tóng shì zhě yuē :“shì kě qī sǐ zhě ,ér bú néng qī zhǔ yàn zhě ,tǎng fù qǐng zhī ,wú bèi wú shēng lǐ yǐ 。”xū mǒu xiào yuē :“fù qǐng zhī ,wú bèi wú shēng lǐ ,ér zhǔ yàn zhě yì gè bà qù 。bǐ bú néng yǐ èr rén zhī mìng yì qí guān ,zé wú bèi zhōng wú sǐ dào yě 。”jìng háng zhī ,àn mò èr rén lì jué 。zhǔ zhě kǒu kā shé jiǎo ,zhōng bú gǎn jié 。yú zài yù ,yóu jiàn mǒu xìng ,yù zhōng rén qún zhǐ yuē :“shì yǐ mǒu mǒu yì qí shǒu zhě 。”xū mǒu yī xī bào zú ,zhòng jiē yǐ wéi míng zhé yún 。

  fán shā rén ,yù cí wú móu 、gù zhě ,jīng qiū shěn rù jīn yí ,jí miǎn sǐ 。lì yīn yǐ qiǎo fǎ 。yǒu guō sì zhě ,fán sì shā rén ,fù yǐ jīn yí jiǎn děng ,suí yù shè 。jiāng chū ,rì yǔ qí tú zhì jiǔ hān gē dá shǔ 。huò kòu yǐ wǎng shì ,yī yī xiáng shù zhī ,yì sè yáng yáng ,ruò zì jīn xǔ 。yī !xiè è lì rěn yú yù yù ,wú zé yě ;ér dào zhī bú míng ,liáng lì yì duō yǐ tuō rén yú sǐ wéi gōng ,ér bú qiú qí qíng ,qí wǎng mín yě yì shèn yǐ zāi !

  jiān mín jiǔ yú yù ,yǔ xū zú biǎo lǐ ,pō yǒu qí xiàn 。shān yīn lǐ xìng yǐ shā rén xì yù ,měi suì zhì shù bǎi jīn 。kāng xī sì shí bā nián ,yǐ shè chū 。jū shù yuè ,mò rán wú suǒ shì 。qí xiāng rén yǒu shā rén zhě ,yīn dài chéng zhī 。gài yǐ lǜ fēi gù shā ,bì jiǔ xì ,zhōng wú sǐ fǎ yě 。wǔ shí yī nián ,fù yuán shè jiǎn děng zhé shù ,tàn yuē :“wú bú dé fù rù cǐ yǐ !”gù lì :zhé shù zhě yí shùn tiān fǔ jī hòu 。shí fāng dōng tíng qiǎn ,lǐ jù zhuàng qiú zài yù hòu chūn fā qiǎn ,zhì zài sān ,bú dé suǒ qǐng ,chàng rán ér chū 。


※提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。

相关翻译赏析

狱中杂记译文及注释

译文   康熙五十一年三月里,当我被关在刑部监狱的时候,看见犯人死了,由墙洞里拖出去,平均每天总有三四个,不觉心里奇怪。有个曾经做过洪洞县长的杜君,站起来说:“这是生瘟疫了。现在天时正常,死的还少;过去有多到一天死十几…详情

作者介绍

方苞 方苞 方苞(1668年5月25日—1749年9月29日),字灵皋,亦字凤九,晚年号望溪,亦号南山牧叟。汉族,江南桐城(今安徽省桐城市凤仪里)人,生于江宁府(今江苏南京六合留稼村)。桐城“桂林方氏”(亦称“县里方”或“大方”)十六世,与明末大思想家方以… 详情

转载请注明:学唐诗网原文链接 | https://www.xuetangshi.com/shici/62614.html

版权声明:本文内容由网友上传(或整理自网络),部分内容原作者已无法考证,版权归原作者所有。学唐诗网免费发布仅供学习参考,其观点不代表本站立场。

古文典籍

经典名句

热门成语